Hôm trước đọc mục search terms có thấy câu hỏi “sống ở Phần Lan có sướng không“ tự dưng mình thấy có hứng viết post này. Muốn trả lời được đầu tiên có lẽ phải định nghĩa được thế nào là “sướng”. Thế nhưng định nghĩa được từ này không hề đơn giản vì nó phụ thuộc vào hoàn cảnh và quan điểm cá nhân của mỗi người.
Nếu mình chọn một định nghĩa “sướng” đơn giản là việc mình cảm thấy thoả mãn với cuộc sống hiện tại của mình, không bị dằn vặt nhiều, không bất mãn với hệ thống xã hội và con người xung quanh, thì sống ở Phần Lan sướng thật. Mỗi đứa trẻ sinh ra đều được trân trọng, đều được chính phủ tặng quà và hỗ trợ tài chính cho đến năm 26 tuổi. Học hành và y tế đều được miễn phí. Trường học cơ sở vật chất đầy đủ, học ít giờ trên lớp nhưng đảm bảo người học lĩnh hội được kiến thức tuỳ vào năng lực bản thân mình, chứ không phải chạy đua với người khác. Dịch vụ công cộng luôn được người dân yêu thích và sử dụng.
Môi trường trong sạch, xã hội an toàn, khoảng cách giàu nghèo dù vẫn tồn tại, nhưng không ở mức đáng báo động như ở hầu hết các quốc gia trên thế giới, vì chính phủ tính thuế thu nhập rất cao cho người giàu nhằm đảm bảo công bằng xã hội. Một khi đã thuộc vào hệ thống bảo hiểm xã hội của Phần Lan, người ta có thể yên tâm dù không có việc làm, chính phù cũng hỗ trợ cho họ chi phí sống tối thiểu và khuyến khích việc học nghề để tìm kiếm cho được một công việc.
Như vậy, sống ở Phần Lan, người ta thường có xu hướng làm những gì mình thích thay vì chạy theo xu hướng xã hội. Tiếp xúc với người Phần có thể thấy họ được giáo dục khá toàn diện. Từ nhân viên dọn dẹp, người đưa thư hay người làm việc ở các trung tâm công ích, hầu như ai cũng có thể nói được tiếng Anh hoặc ngoại ngữ khác. Sinh viên đại học Phần Lan biết vài thứ tiếng là chuyện bình thường. Họ có thể là tiến sỹ công nghệ thông tin nhưng ngoài ra còn có thể là một võ sư thặng hạng hay một huấn luyện viên bóng chuyền kỳ cựu. Điển hình như Petri Kokko, nhà vô địch Châu Âu và huy chương bạc thế giới trượt băng nghệ thuật của Phần Lan hiện giờ đang làm giám đốc toàn cầu của Google ở California…
Kể ra thì nhiều vô kể, đó là những cái sướng. Nhiều người Phần Lan sau khi đi ra nước ngoài sống và nghe những câu chuyện của sinh viên nước ngoài ở Phần Lan, họ nói rằng họ cảm thấy biết ơn cuộc đời vì được sinh ra ở đây và trân trọng những gì mình đang có hơn.
Nếu xét ở một định nghĩa khác, sướng có nghĩa là được ở bên cạnh những người mình yêu thương và được bao bọc bởi họ thì có lẽ ở Phần Lan hay ở đâu cũng chẳng thể sướng bằng ở Việt Nam được. Sống aở nước ngoài là những ngày học cách tự lập, cách chống chọi lại với sự cô đơn, chống lại những cú sốc văn hoá mà mình không thể lường trước được khi còn ở nhà. Nếu bạn không phải quá bận tâm đến tài chính thì đỡ hơn chứ nhiều du học sinh phải trăn trở kiếm việc làm thêm để bớt gánh nặng tài chính cho bố mẹ ở nhà. Vừa đi học, vừa đi làm, vừa phải tự chăm sóc mình đương nhiên là không thể sướng bằng việc ở nhà với bố mẹ, ốm có thuốc có cháo sẵn sàng, buồn tủi khóc lóc là có người quan tâm săn sóc rồi tâm sự… Trong những năm đầu làm quen với môi trường mới, khó khăn về ngôn ngữ, tìm việc sau khi tốt nghiệp, gia hạn cư trú mỗi năm hay tìm kiếm tình yêu, tất cả những vấn đề này đều dễ khiến người ta rơi vào bực bội trầm cảm.
Mình có một cậu em họ ở Sài Gòn, gia đình có điều kiện để đi du học nhưng cứ nói đến đi du học là cậu lắc đầu. Một lần cậu qua Singapore học tiếng anh chương trình 3 tháng mà chưa đầy một tháng đã đòi về nhà, lý do là sống ở đó khổ quá, đồ ăn không hợp mà cái gì cũng phải tự lo, chẳng sướng như ở Việt Nam. Đây là ví dụ đơn giản nhất để thấy được sướng hay khổ là do quan niệm của mỗi người.
Về phía mình, du học là sướng vì được trải nghiệm, được học hỏi những điều mới mẻ bên cạnh rất nhiều những khó khăn đời thường. Du học ít nhất là cho tới giờ đã tạo cho mình những cơ hội mới để thử thách bản thân mình và cơ hội để hướng tới một cuộc sống tốt đẹp hơn. Suy cho cùng, sống ở đâu cũng có cái sướng, cái khổ riêng của nó, cái cách chúng ta nhìn nhận và tiếp cận hoàn cảnh sẽ quyết định tới việc chúng ta có thấy sướng khi sống ở một nơi nào đó hay không.
Bạn nghĩ sao?
Tác giả: Trang Vivi
